ABD uzay ajansı NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu‘ndaki astronotların bir uzay çöpü tarafından vurulmamalarını sağlamak için Salı günü bir “kaçınma manevrası” gerçekleştirdiklerini söyledi ve Dünya’nın yörüngesindeki nesnelerin daha iyi yönetilmesi konusunda çağrıda bulundu.
Rus ve ABD uçuş kontrolörleri, istasyonun yörüngesini ayarlamak ve çarpışmadan kaçınmak için 2.5 dakikalık bu operasyon sırasında birlikte çalıştılar.
NASA uzay çöpünün istasyona yaklaşık 1,4 km mesafeden geçtiğini belirtti.
NASA, iki Rus ve bir Amerikalı üç mürettebat üyesinin, gerektiğinde tahliye edebilmek için, manevra başladığında Soyuz uzay aracının yakınına taşınmak üzere yer değiştirdiklerini belirterek, önlemin “bolca ihtiyattan” alındığını da sözlerine ekledi.
NASA’nın bilgilendirmesine göre, astronotlar manevradan sonra normal aktivitelerine döndüler. NASA şefi Jim Bridenstine Twitter’dan “Manevra Dönüşü tamamlandı. Astronotlar güvenli bölgeden çıkıyorlar” dedi.
Maneuver Burn complete. The astronauts are coming out of safe haven.
— Jim Bridenstine (@JimBridenstine) September 22, 2020
Astronom Jonathan McDowell Twitter’daki paylaşımında tehlike yaratan parçanın aslında 2018 yılından kalma bir Japon roketi parçası olduğunu söyledi.
The debris object that ISS avoided is now available on SpaceTrack as 2018-084CQ, 46477, from the breakup of Japan's H-2A F40 rocket stage. At 2221:07 UTC it passed within a few km of ISS at a relative velocity of 14 6 km/s, 422 km over the Pitcairn Is in the S Pacific pic.twitter.com/2T3yFQoFMT
— Jonathan McDowell (@planet4589) September 22, 2020
ISS genellikle Dünya’dan 420 km yukarıda, saatte 27,000 km hızla yörüngede dolanmakta. Bu denli bir hızda, ufak bir nesne bile güneş panellerine ya da istasyonun diğer yerlerine ciddi hasarlar verebilir.
Bu türden bir manevra düzenli olarak gereklidir. NASA, 1999 ile 2018 yılları arasında 25 manevra gerçekleştirdiklerini belirtti.
The @Space_Station has maneuvered 3 times in 2020 to avoid debris. In the last 2 weeks, there have been 3 high concern potential conjunctions. Debris is getting worse! Time for Congress to provide @CommerceGov with the $15 mil requested by @POTUS for the Office of Space Commerce.
— Jim Bridenstine (@JimBridenstine) September 22, 2020
Twitter’dan yazan Bridenstine “Bu manevra ile birlikte ISS sadece bu sene 3 manevra gerçekleştirmiş oldu.” dedi. “Uzay çöplüğü giderek kötüleşiyor! Başkan Trump tarafından Uzay Ticaret Ofisi için talep edilen 15 milyon doları ABD Ticaret Bakanlığı’na sağlama zamanı.” diye belirtti.
Uzay Ticaret Ofisi, destekçilerin şu anda ordu tarafından işgal edilen uzay çöpünün gözetimini üstlenmek isteyen sivil bir organizasyon.
Son 60 yılda uzaya fırlatılan uydu parçaları, roketler ve diğer nesnelerle birlikte Dünya’nın yörüngesi daha da dolduğunda, benzer operasyonlar sıklaşabilir.
Kazara ya da kasıtlı çarpışmalar, buna 2019’daki Hindistan’ın ve 2007’de Çin’in anti-uydu roket fırlatmaları da dahil, parçalanan cisimleri daha uzak yörüngelere fırlatabilir ve yeni riskler oluşturabilir.
