Bilim insanları, Samanyolu’nun içinden gelen gizemli ve güçlü radyo sinyalleri tespit ettiler. Radyo patlaması yalnızca milisaniye kadar sürmesine rağmen, gönderilen yayılım Güneş’in 1 gün boyunca açığa çıkardığından daha fazla enerji içeriyordu.

NASA tarafından Kasım 2020’de yayınlanan video animasyondan alınan bu görüntü, nötron yıldızı olarak bilinen bir yıldız kalıntısının aşırı manyetikleşmiş versiyonu olan bir magnetardan doğan, güçlü bir X-ışını patlamasını gösteriyor. Görsel: Chris Smith/USRA/NASA/Goddard Uzay Uçuş Merkezi

Hızlı Radyo Patlamaları (HRP) ilk olarak 2007’de tespit edilen şaşırtıcı bir olay, ancak önceki gözlemler, bunları kendi galaksimizin içinden hiçbir zaman belirleyememişti. Nature dergisinde yayınlanan ve dünya genelinde; Kanada, ABD, Çin ve hatta uzaydan yapılan gözlemlere dayanan üç araştırma makalesi, sinyalin kaynağını potansiyel olarak ortaya çıkardı.

Bir magnetarın manyetik alanlarını ve radyasyon patlamasını gösteren sanatçı tasviri çizim. Görsel: McGill Üniversitesi Grafik Tasarım Ekibi

Güçlü X-Işın ve Gama Işın Radyasyonları Tespit Edildi

Bu yılın başlarında 27 Nisan’da iki uzay teleskobu, galaksinin diğer tarafındaki kozmik bir cisimden gelen güçlü X-ışın ve gama ışın radyasyonunu tespit etti. Gökbilimciler ertesi gün o bölgeyi gözlemlemek için Dünya üzerindeki teleskopları kullandıklarında, daha sonra ‘FRB 200428’ adını verdikleri son derece güçlü ve hızlı radyo patlamasını fark ettiler. Gördükleri şey şaşırtıcıydı.

McGill Üniversitesi’nden astrofizikçi Dr. Daniele Michilli şöyle tanımladı:

“Galaksimizde şimdiye kadar TESPİT edilen en parlak radyo patlaması”

Bu görselde aşırı derecede manyetiklenmiş bir nötron yıldızının kabuğundaki bir kırılmanın, yüksek enerjili patlamaları tetikleyebileceği tasvir edilmiştir. Görsel: NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi / S. Wiessinger

İnanılmaz Yoğunluğa Sahip Bir Madde: Magnetar

Gökbilimciler HRP’lere neyin sebep olduğunu gerçekten bilmiyorlar, ancak kendi galaksimizin içinden tespit edilen bu yeni sinyal, gizemi çözmeye yardımcı olabilecek bazı hayati bilgiler sunuyor. Bu HRP, Samanyolu’nun içinden geldiği için, gökbilimciler onu muhtemel kaynağına, magnetar adı verilen güçlü bir manyetik alana sahip bir tür nötron yıldızına kadar izleyebildiler. Bu kozmik yapı Dünya’dan yaklaşık 30.000 ışık yılı uzaklıkta ve uzun zaman önce bir süpernova patlamasıyla çökmüş bir yıldızın kalıntısı.

Magnetarlar da diğer nötron yıldızları gibi inanılmaz derecede yoğundurlar. Çapları muhtemelen sadece 20 km olmasına rağmen, kütleleri 1,4 milyon km çapa sahip Güneşimizin kütlesinin yaklaşık %140’ı kadardır.

Samanyolu Galaksisi’nin radyo dalga boyundaki görüntüsü. Görsel: NASA Goddard

MIT’de fizik profesörü yardımcısı olan ve HRP araştırma projelerinden birini yöneten Profesör Kiyoshi Masui şunları söyledi:

“Şimdiye kadar evrenin çapının yarı mesafesinden geldiğini gördüğümüz bu büyük enerji patlamalarını neyin üreteceğine dair büyük bir gizem var. İlk defa bu egzotik hızlı radyo patlamalarından birisini tek bir ASTROFİZİKSEL nesneye bağlayabiliyoruz.

Bununla birlikte, gökbilimcilerin teorisi magnetar kaynaklı bir HRP’de doğru olsa bile, yüksek derecede manyetikleşmiş nötron yıldızlarının aynı anda enerji patlamaları ve elektromanyetik yayılım aralığını nasıl üretebileceği hala net değil.