tutulma1

27-28 Eylül geceleri boyunca bir tam Ay Tutulması neredeyse tüm Kuzey Amerika, Güney Amerika, Batı Avrupa ve Batı Afrika’dan izlenebilecek.

Gözlem bölgesinin büyük bir bölümünde tam tutulma yaklaşık olarak bir saat boyunca gözlenebilecek ancak tamamını gözleyebilmek için ne kadar uyanık kalacağınız (ya da ne kadar erken kalkacağınız) dünyanın neresinde olduğunuza bağlı olarak değişiyor olacak. Timeanddate.com’a göre, erken tutulmanın Ay’ın doğumundan önce başlayacağı ve en iyi zaman aralığına sahip ABD’nin batı kıyısı ve Kanada’daki insanlar, akşam 19:15 ve 20:15 saatleri arasında güzel bir manzaranın tadını çıkarabilecekler.

Tutulmanın gözlenebileceği bölgeler(NASA/JPL)
Tutulmanın gözlenebileceği bölgeler(NASA/JPL)

New York ve Atlanta gibi doğu ABD şehirleri 23:15’e kadar, Rio gibi Güney Amerika şehirlerinin ise bundan bir saat daha fazla beklemesi gerekecek.

Tutulmanın, Londra ve Tanca’da yaklaşık 03:45’te, Madrid ve Cape Town’da 04:45’te gerçekleşeceği Avrupa ve Afrika’daki gözlemcilerin ise erkenden uyanması gerekecek.

Tutulma Asya, Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda’dan gözlenemeyecek.

Bu tutulmanın ilgi çekici yanı ise, üç farklı gök olayının aynı anda gerçekleşiyor olması olacak. Bunlardan ilki ve en sık yaşananı, doğal olarak her ay yaşanan dolunay. Ay’ın Dünya etrafındaki yörüngesi düzgün bir çember değildir, bu nedenle bazen Ay Dünya’ya diğer zamanlara göre daha yakın olur ve daha büyük görünür, bu olaya ise biz astronomlar Süper Ay diyoruz.

Bir tam Ay tutulması sırasında, Ay’ın küresi, parlak turuncudan tutulmaya, Kanlı Ay ismini de veren kan kırmızısına ve daha nadir olarak koyu kahverengiden koyu griye renkli bir görüntü sergiler.

tutulma2

Ay tutulması boyunca ışık Ay’a ulaşır ama ilk olarak Dünya’nın atmosferinden geçmek zorundadır. Kırmızı ışık atmosfer içinden geçmeye daha elverişlidir ve böylece Ay, Kanlı Ay diye adlandırılan kırmızımsı rengini alır.

Ay tutulmalarının en güzel yönlerinden biri de, çıplak gözle tamamen güvenli şekilde izlenebiliyor olmalarıdır. Güneş tutulmalarında kullanılanlar gibi özel filtrelere ihtiyaç duyulmaz. Tutulmayı izlemek için bir teleskoba ihtiyaç yoktur ama bir dürbün daha keyifli bir deneyime yardımcı olabilir.

Ay’ın yörüngesinde onu Dünya’ya en yakın noktaya getiren noktaya Yerberi adı verilir ve Eylül ayı içindeki Yerberi, Ay’ın Dünya’nın gölgesi içinden geçişiyle, yani bir ay tutulmasıyla, aynı zamana denk geliyor olacak.

Dolunay, Süper Ay, Kanlı Ay 1900 yılından beri sadece beş kez aynı ana denk geldi. Sonuncu birliktelik ise 1982 yılındaydı. Bunu kaçırmaya karar verirseniz, 2033’e kadar bir daha görme şansınız olmayacak.

Alper Gökce
Gökyüzüne, tarihe ve havacılığa tutkun. İnsanoğlu'nun, Evren denen bütün içerisinde, zaman ve mekan ile sınırlandırılmış bir parça olduğuna, ve düşüncelerimizin ve de duygularımızın geriye kalan her şeyden bağımsız olduğunu düşündüğümüz bu hayal hapishanesinden kurtulmanın sadece, sevgi çemberimizi tüm canlıları ve sahip olduğu bütün güzelliğiyle doğayı içine alacak kadar genişletmekle mümkün olabileceğine inanan.