Satürn’ün Iapetus’u: Boyalı Ay

Satürn’ün uydusu Iapetus’a ne olmuş? Bu tuhaf dünyanın büyük bir bölümü kömür kadar karanlıkken diğer bölümleri buz kadar parlak. Bu koyu renkli maddenin kompozisyonu bilinmiyor ama kızılötesi spektrumlar muhtemelen karbonun koyu renkli bir formunu içerdiğine işaret ediyor. Iapetus aynı zamanda bir ceviz gibi görünmesine yol açan sıra dışı bir ekvator sırtına sahip. Bu boyalı gibi görünen uyduyu daha iyi anlayabilmek için NASA, Satürn’ün etrafında dönen robotik Cassini uzay aracını 2007 yılında 2000 kilometre mesafeden yakın geçiş yapacak şekilde yönlendirdi. Burada Cassini’nin yörüngesi yaklaşık 75,000 kilometreden, Iapetus’un her zaman geride kalan yarı küresinin eşsiz bir şekilde görüntülenmesini sağlamış. Güneyde görülen dev bir çarpışma krateri 450 kilometre boyunca uzanıyor ve benzer boyutlardaki daha eski bir kraterin üzerine eklenmiş gibi görünüyor. Koyu renkli madde kraterleri ve tepeleri aynı şekilde karartarak Iapetus’un en doğu kısmını gittikçe daha fazla örtüyor gibi duruyor. Detaylı bir inceleme koyu renkli örtünün tipik olarak uydunun ekvatoruna baktığını ve bir metreden daha az kalın olduğunu gösteriyor. Önde gelen bir hipotez, bu koyu renkli maddenin büyük oranda nispeten daha sıcak ama kirli buz süblimleştiğinde geriye kalan kir olduğu yönünde. Başlangıçta da meteorlar tarafından diğer uydulardan koparılan kalıntıların birikmesiyle bir koyu renkli madde örtüsü oluşmuş olabilir.

Görsel: NASA, ESA, JPL, SSI, Cassini Imaging Team