Beklenmedik Sürpriz: Rosetta’dan Son Bir Görsel

971

Bilim insanları Rosetta’nın kuyruklu yıldızın üzerine düşmeden hemen önce gönderdiği son telemetriyi analiz ederek iniş alanından son bir görsel kurtarmayı başardılar.

Rosetta Son Bir Görsel
Kuyruklu yıldız 67P/Churyumov–Gerasimenko üzerine kontrollü şekilde çarpmasından hemen önce Rosetta’nın elde ettiği son bir görsel. Görsel: ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

Uzayda geçen 12 yıldan fazla süreden ve 67P/Churyumov–Gerasimenko’yu Güneş etrafındaki yörüngesinde iki yıl takip ettikten sonra, 30 Eylül 2016’da, Rosetta’nın görevi uzay aracının kuyruklu yıldız üzerindeki çok eski çukurlara ev sahipliği yapan bir bölgeye inerek son buldu.

Araç kuyruklu yıldızın yüzeyine yaklaştıkça, kuyruklu yıldızın gaz, toz ve plazmasından fazlaca detaylı görüntüler ve bilimsel bilgi gönderdi.

Almanya, Göttingen’deki Max Planck Güneş Sistemi Araştırma Enstitüsü’nden OSIRIS kamerasının baş araştırmacısı Holger Sierks, “Rosetta’nın tek parça halinde Yer’e ulaştırdığı son görüntü, Sais iniş bölgesine inemeden birkaç dakika öncesinde gönderdiğiydi,” diyor.

Sonradan sunucularımızda telemetri paketleri olduğunu fark ettik ve düşündük ki, vay be, başka bir görsel daha olabilir

331 m yükseklikten 67P

Üstte: 331 m yükseklikten 67P; Altta: Rosetta’nın iniş bölgesi ölçekli. Görsel: ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA; Uzay aracı: ESA/ATG medialab

Görev süresince görüntüler Yer’ e gönderilmeden önce telemetri paketlerine bölünüyordu. İnişten hemen önce çekilen fotoğraflar için, 23,048 byte büyüklüğündeki görsel verisi altı pakete bölündü.

Son görselin veri aktarımı üç tam paketin gönderilmesinin ardından yarıda kesildi, toplamda 12,228 byte veri veya başka bir deyişle tam görsel boyutunun yarısından biraz fazlası alındı. Bu otomatik işlem yazılımı tarafından görsel olarak tanımlanmadı ama Göttingen’deki mühendisler bu veri parçalarından görüntü oluşturabileceklerini düşündüler.

Sıkıştırma Yazılımı

Araç üzerindeki sıkıştırma yazılımından dolayı görseller piksel piksel gönderilmek yerine her birisiyle artan detay ile katmanlar halinde gönderilmekteydi. %53’lük aktarılmış veri, 1’e 20’lik beklenen sıkıştırma oranına nazaran 1’e 38 oranında sıkıştırmaya tekabül etmekte ve bazı ince ayrıntıların kaybolması anlamına gelmekte.

Bu, yakınlaştırma yapıldığında tam kalitedeki görsele göre daha fazla bulanıklaşması demek oluyor. Bu, bir fotoğrafı eposta ile göndermek için sıkıştırmak ile çıktısını alıp duvara asacağınız sıkıştırılmamış versiyonu ile karşılaştırılabilir.

Rosetta son görsel
Rosetta’nın son görselleri bir arada. Görsel: ESA/Rosetta/MPS for OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

Kamera yüzeyden birkaç yüz metre mesafeden kullanılmak üzere tasarlanmamıştı ama özel ayarlamalar ile daha net görüntülere ulaşılabilir: kamera optik ışıkta filtre kullanılarak çalışması üzere tasarlanmış olmasına rağmen son görselde bu çıkarıldı. Bu, kameraların 300 metreden normal görüntü elde etme senaryosuna göre bulanıklaşmaya neden olmakta ama 15 metrede çok iyi odaklanmasını sağlamaktadır.

15 metreye ulaşıldığında odağın düzeleceği ve detayın artacağı, 17.9 – 21 metre mesafeden ve yüzeyin 1 x 1 metre karesinin yeniden oluşturulan görüntüsünden görülmektedir.

Bu arada bir önceki yayınlanan son görselin yüksekliği 23.3 – 26.2 metredir. Kullanılan tam yükseklik belirleme yöntemi ve kuyruklu yıldız yüzey modelinden dolayı belirsizlik artmaktadır.

Görsel serisi yüzeyin iri kayalara ufalanmış yüzeyi hakkında daha fazla detay veriyor, Rosetta’nın iniş alanının yarattığı etkinin sürmesini sağlıyor.