Kütleçekim Etkisi

Astronomların yaptıkları tahminlere göre, çok uzun yıllar önce gerçekleşmiş olan bir süpernovanın, doğal yollarla meydana gelen kozmik mercek etkisi sayesinde tekrar görünür oldu ve Hubble Uzay Teleskobu tarafından raslantı eseri 4 görüntüsü elde edildi.

Patlayan yıldız, Norveçli astronom olan Sjur Refsdal tarafından “Refsdal” adıyla isimlendirildi ve bu süpernova ilk olarak 2014’ün Kasım ayında görüntülendi. Bilim adamlarının gökadanın çevresindeki 4 görüntüyü bulmaları kendilerinde şaşkınlık yarattı. Bu durum, aynı zamanda “Einstein Cross” olarak bilinen kütleçekim etkisiyle gerçekleşebilen son derece önemli bir durumdur.

Çoklu görüntüler, yaklaşık 10 milyar yıl önce patlamış olan bir süpernovadan gelen ışığın, kütleçekimsel olarak bükülen uzay bölgesinde farklı yollardan gelerek, Hubble’ın bakış açısında göreli olarak meydana gelmesiyle elde edildi.

Albert Einstein tarafından 100 yıl önce ortaya konmuş olan fenomen sayesinde biliyoruzki bükülmüş olan bu bölgeler, yüksek kütleli gökada kümeleri tarafından uzay-zamanı bükmektedir.

Uzak bir gökadadan gelen ışık kütleçekimsel mercek etkisiyle gökadanın çoklu görüntülerini oluşturuyor Credit: NASA & ESA
Uzak bir gökadadan gelen ışık kütleçekimsel mercek etkisiyle gökadanın çoklu görüntülerini oluşturuyor
Credit: NASA & ESA

Astronomlar “kütleçekimsel mercek” olarak adlandırılan olgudan yararlanarak Hubble’ın görüntülerinin gücünü arttırıyor. Hubble tarafından yakalanan 4 süpernova görüntüsü 2014 Kasım ayında birkaç hafta içinde görünür hale geldi. Bilim adamları merceklenmiş olan bölgenin, önümüzdeki beş yıl içinde tekrar görünür olup süpernovanın ek görüntülerini elde etmemize olanak sağlayacağının tahmininde bulundular.

Los Angeles’daki Kaliforniya Üniversitesi’nde fizikçi olan Tommaso Treu: “Süpernovanın gelecekte nerede ve ne zaman görünür olacağını hesaplamak için ilgili kümenin 7 farklı modelini kullandık. Kayda değer bir şekilde tüm 7 model, yaklaşık olarak aynı zaman aralığına göre tahminde bulundu.” şeklinde bir açıklamada bulundu.

Refsdal’ın yeniden ortaya çıkmasının belirlenmiş olması sayesinde bilim adamları şimdi, özellikle ışınım yaymayan karanlık maddenin ölçümlerinde kullanmak üzere, mereceklenen kümenin kütlesinin ölçümlerinin tespitinde bulunabilecekler.

 Kaynak: News.Discovery.com