Nasa’nın Ötegezegen Geçiş Araştırma Uydusu (TESS) 25 Temmuz 2018’de bilimsel gözlemlere başlamadan önce bir kuyruklu yıldızın görüntülerinden oluşan bir dizi inanılmaz fotoğraf yolladı. 25 Temmuz’da 17 saat boyunca çekilen bu TESS görüntüleri, uydunun uzun süre düzenli bir şekilde gökyüzünün geniş bir alanının, periyodik görüntülerini toplayabildiğini gösterdi. Bu da yıldızının yakınında olan gezegenleri bulmada önemli bir faktördür.

Bu gözlem testleri boyunca TESS, 29 Haziran’da Nasa’nın ‘Dünya Yakınındaki Kızılöte Geniş Alan Gözlem Kâşifi’nin (Near-Earth Object Wide-field Infrared Survey Explorer – NEOWISE) keşfettiği C/2018 N1 kuyruklu yıldızının görüntülerini çekti. Bu kuyruklu yıldız Güney Balığı takımyıldızı hizasında ve Dünya’dan yaklaşık 48 milyon km uzaklıkta bulunmaktadır. Çekilen görüntülerde Güneş etrafındaki yörüngesinde, sağdan sola hareketi görülüyor. Ayrıca Güneş’in kuyruklu yıldızı ısıtması sonucu oluşan gaz kuyruğu görüntü boyunca uzanıyor ve kuyruklu yıldızın hareketi ile yavaş yavaş dönüyor. Bilim insanlarına göre gaz kuyruk, Güneş’ten çıkan güneş rüzgarları ile üst tarafa doğru taşınmış.

Ayrıca kuyruklu yıldız, astronomik aktiviteye ait bir hazineyi de ortaya çıkardı. Görüntü işlemenin bir sonucu olarak yıldızlar siyah ve beyaz arasında geçiş yapıyor gibi görünüyor. Daha doğrusu bazı yıldızları baktığınız anda sanki yanıp sönen birer lamba gibi görüyor olabilirsiniz. Bu parlaklık değişiminin kaynağı yıldızların pulsasyon yaptığı, çok hızlı döndüğü veya çift bir sistem olduğu anlamına gelebilir. Yani orada gördüğümüz ve parlaklığı sabit olmayan yıldızların hepsi birer değişen yıldızdır.

Pulsasyon yapan bir değişen yıldız animasyonu. Kaynak: SpacePlasma.tumblr.com

Güneş sistemimizdeki asteroidler de bu mutlu astronomi tablosuna eşlik ediyor. Görüş alanı boyunca hareket eden küçük beyaz noktalar olarak kendilerini görebilirsiniz. Videonun sonuna doğru çerçevenin orta kısmında soldan sağa doğru hafifçe görülen soluk bir ışık yayını fark eden var mı? Bu görüntünün dışında kalan Mars da aslında bize bu ışık yayı ile el sallıyor. Görüntüler Mars’ın Dünya’ya en yakın konumundayken çekilmiş.

Bu görüntüler, bilimsel çalışmaya başlamasından önce, gözlem testlerinin sonuna yakın kısa bir süre boyunca çekildi. Film, TESS’in etkin görüş alanının sadece küçük bir bölümünü sunuyor. TESS çalışma ekibi, uzay aracının performansını denemeye ve gezegen avı için ince ayar yapmaya devam ediyor. Gerçekten de henüz deneme aşamasında ki performansı düşünülürse geçiş yöntemi ile gözlemleri yapılıp keşfedilecek ötegezegenler için bilim camiyası oldukça heycanlı görünüyor.

Didem Dilan İzci
Koskoca evrende, küçük soluk mavi bir gezegen üzerinde yaşayan, bir astronom. Astronomi ve Uzay Bilimleri mezunu, doktora öğrencisi. Bildiklerimiz bize hep bilmediklerimizin ve öğrenmemiz gerekenlerin habercisi oluyor. O halde söylesenize neden duralım ki?