Europa-moon
Jupiter’in uydusu Europa

Yunan mitolojisine göre, Zeus Fenikeli prenses Europa’ya (Avrupa) aşık olduğunda üç tane hediye vermiş, bunlardan biri de istediği hedefi vurabilen bir ciritmiş. İşte bu sebeple Jupiter’in uydusu Europa’ya fırlatacakları mermiye 80 bilim insanı, Yunanca’da cirit anlamına gelen “Akon” adını vermeyi uygun görmüş (Rapçi Akon ile alakası yok).

Europa yıllardır astrobiyolojistlere seslenmekteydir. Yüzeyin katı, soğuk ve radyasyon bombardımanında olmasına karşın içerisinde yaşam barındırabilecek kadar çok miktarda sıvı okyanus var. NASA, Dış Gezegenler Değerlendirme Grubu toplantısında, Europa’nın yörüngesine yerleşecek ve yüzeyine inecek bir aracı 2022 yılına planladıklarını ve bilim insanlarınn Avrupa Uzay Ajansının (ESA) da buna dahil olmasını ifade ettiler.

Kurşun şeklindeki sonda, Akon.
Kurşun şeklindeki sonda, Akon.

Uluslararası Uzay Bilimi Enstitüsü’nden Michael Blanc (ESA ile bağlantısı yok) ESA’nın projeye, Europa yörüngesine oturtulacak bir uydu veya yüzeye gönderilecek bir kondu ile katılabileceklerini ifade etti.

Fakat belki de en ilgi çekici teklif, ESA’nın, Europa’ya fırlatacağı ve buzlu yüzeyi delip geçerek jeofiziksel özellikleri ve uydunun yaşam barındırıp barındırmadığı hakkında bilgi edinecek bir mermi inşa etmesi fikriydi.

Londra, University College bilim insanı Geraint Jones, konferanstaki sunum sırasında böyle bir görevin nasıl görüneceğini detaylandırdı.

akon2
Akon’un iç şeması

Akon, 40 cm uzunluğunda mermi şeklinde bir sonda. NASA’nın yörüngedeki aracından ayrıldıktan sonra, üzerinde ateşleyici olan Europa’ya yakı bir uzay aracıyla taşınmalı. Bu, Europa’nın yüzeyine 90 derece açıyla gönderilecek olan merminin hedeflenmesini kolaylaştıracaktır. Bu taşıma sistemi ayrıca görüntüleme cihazı ve Europa’nın ince ekzosferini analiz etmek için kütle tayf çekeri içermektedir.

35  km yükseklikten fırlatılacak olan sondanın kendisinde, görüntüleyici, yaşam varlığını test edecek ekipmanlar ve ay depremlerini ölçmeye yarayacak sismometre gibi bir çok cihaz barındıracak.

Akon iki kısımdan oluşmakta, uç; Europa’nın aşırı iklim koşullarında ölmeden önce çok hızlı bir şekilde ölçüm yapacak olan hayati bilimsel ekipmanları içermekte. Arka kısım; en azından bir hafta yörüngedeki araçla sağlıklı bir iletişimi devam ettirmesi beklenen iletişim ekipmanlarının olduğu, ısıtılan bölme.

Laboratuvar deneylerinde saniyede 340 metre hızla 5 metreye 5 metrelik bir buz kalıbına fırlatılan Akon, Europa buzlarında bir kaç metre ilerleyebilir. Deney sırasında Akon’da bazı sorunların oluştuğu görülmüş ancak takım bu sorunların çözüldüğünü söylüyor.

Akon Europa’nın ekvator bölgesindeki Castalia Macula adındaki yere hedeflenecek. Burası koyu, kırmızımsı bir renkte malzeme ile kaplı olan “anormal” çöküntü bölgesi. Bölge göreceli olarak genç görünmekte ve bilim insanları malzemenin Europa’nın iç okyanuslarından yakın zamanda fışkırtıldığını düşünüyorlar.

castalia-europa
Akon’un fırlatılması planlanan Europa’nın “anormal” bölgesi

Jones, Auropa Görevinde Akon ile çalışmak NASA’nın planında muazzam ayarlamalar yapmasını gerektirdiğini söylüyor, özellikle de konu sondanın ekvatoryal hedefine gelince. Görev hakkındaki bir çok detay (resmi adı dahil olmak üzere) henüz belirlenmedi, bu sebeple belki de bunlar sorun olmayacaktır.

Ek olarak, Akon Gezegen Koruma koşullarına uymak zorunda. Bu koşullar; Europa’nın uzaylı yaşam aranan en önde gelen yerlerden biri olmasından dolayı, uyduyu kendi mikroplarımızla kirletmemek için çok sıkı ve pahalı arındırma işlemlerini içermekte.

Kaynak: European Scientists Want To Shoot A Giant Bullet At Europa | Popular Science